Kulak verip dinlemek için değil, kulak ‘olmaya’ geldik.
New York’ta dünyaya gelen Abraham Maslow, hümanist ekolün öncülerinden biri olarak kabul edilmektedir. Maslow, insanların ‘iyi’ olarak dünyaya geldiklerini ve her insanın kendini gerçekleştirme dürtüsüne sahip olduğunu savunur. Bu yazımızda Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Penceresinden Dostext başlığıyla işitme engelli dostlarımız için geliştirdiğimiz projemizi anlatacağız..
1.Fizyolojik İhtiyaçlar
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı’nın en temelinde fizyolojik ihtiyaçlar yatmaktadır. İnsanlar hayatta kalabilmeleri için yiyecek, su, hava, görme, duyma, uyuma, acıdan kaçma dahil olmak üzere temel düzeyde ihtiyaçlara gereksinim duyarlar (Milheim, 2012, s. 161). En açık şekilde piramidin bu bölümü insanın hayatta kalmasını sağlayan ihtiyaçlar olarak açıklanabilir. Fizyolojik ve psikolojik ‘ihtiyaç’ gördüğümüz her şey piramidin bu basamağındadır. Dostext ekibi olarak projemizin ilk amacının bu noktada olduğunu söylemek doğru olacaktır. Duymak, anlamak, anlaşılmak ve anlatmak insanların bütün hayatını anlamlandırması ve bununla birlikte içinde bulunduğu bağlamı değerlendirmesi için önemli bir ihtiyaçtır. Projemizin ilk adımında açıklamış olduğumuz elektronik dünyadaki yazı ve seslerin işitme engelli dostlarımızın ana dili olan işaret diline çevirerek daha kolay anlamlandırmalarını yardımcı olmayı hedeflerimiz. Benzer şekilde projemizin ikinci adımında da yaptığımız çalışmalarla bu dostlarımızın anlaşılmalarını daha kolay hale getirdiğimizi söyleyebilmekteyiz. Bu ikinci adımda onların ana dili olan işaret dilini yazılım ve donanımlarla ses ve yazıya dönüştürerek onlara iletişim açısından kolaylık sağlamayı hedefliyoruz.
2. Güvenlik İhtiyacı
Temelde yapılan bir değişimin bütün yapıyı etkileyeceğini biliyoruz. Bu sebeple ikinci basamak olan güvenlik ihtiyacının da rahatlıkla etkilendiğini söyleyebilmek mümkündür. İnsan için önemli olan kontrol edebildiği bir çevrede yaşamaktır (Gatchel ve Mears,1982). Çevre kelimesi bu noktada her ne kadar ‘fiziksel çevre’ anlamında kullanılsa da günümüzde gelişen teknoloji ile artık ‘elektronik çevre’ kavramının doğduğunu ve Dostext’in bu çevrede yapabileceği etki ile işitme engelli dostlarımızın yeni bir bağlama en uygun hali ile uyum sağlamalarını hedefliyoruz.
3. Sevgi/Ait Olma İhtiyacı
Maslow, üçüncü basamak için ait olma ve sevgi ihtiyacından bahsetmektedir. Yaşamsal faaliyetler için bir tehlike teşkil etmemesine rağmen psikolojik sağlık ve sağlamlık için en önemli basamağın burası olduğunu söylemek yanlış olmaz. Temel güvenlik koşulları yerine getirildikten sonra ait olma ihtiyacı ortaya çıkar. Bu alan aidiyet, dostluk ve sevgiye olan ihtiyacı içerir (Benson ve Dundıs, 2003, s. 316). Bu bağlamda bakacak olursak dezavantajlı bireylerin ne yazık ki toplum tarafından kabul görme ve ait olma ihtiyaçlarından mahrum kalabildiğini bu sebeple de kendilerini toplumdan soyutlayarak sevgi ihtiyaçlarını karşılamadıklarını görebiliriz. İşitme engelli dostlarımız için bu problemin iletişimden kaynaklandığını düşünürsek Dostext projemizle bu problemi ortadan kaldırmaya aday olduğumuzu söyleyebiliriz.
4.Saygınlık İhtiyacı
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı’nın dördüncü basamağında saygınlık ihtiyacı vardır ve Maslow saygınlığı bireyin kendisi hakkındaki olumlu düşünceleri ve kendine duyduğu saygıyı kapsayan bireysel saygınlık ve bireyin diğer insanlardan gördüğü saygınlık (statü seviyesi, mevkii vs.) olarak ikiye ayırır. Bu aşamada saygınlık, başarı ve başkaları tarafından tanınma ile birlikte benlik saygısının gerçekleşmesi söz konusu olabilmektedir (Cao vd., 2012, s. 171).Tabi ki bütün insanlar saygı görmek ister. Kimse dışlanmak ve bir grup içinde soyutlanmak istemez. Kişi kendisine olan saygısının yanı sıra çevresinden de saygı görmek ister. Aynı zamanda çevreden görülen bu saygı olumlu benlik algısının oluşmasına ve başarı hissinin tadılmasına yardımcı olur. Bu başarı hissinin kazanılması ile insan çevresi, mesleki kariyeri hatta bütün yaşamı için iyiye giden bir inanç sistemine sahip olur. Bu inanç sistemi beraberinde yeni bir hayat bakışı kazandırır. Tüm bu amaçlardan dolayı işitme engelli dostlarımızın hem kendileri hakkında olabilecek olumsuz düşüncelerini değiştirmek hem de başarılarına giden yolu daha da kolaylaştırmak için Dostext ekibi olarak buradayız. Elektronik ortamda katıldıkları seminerler, sempozyumlar, konferanslar ve aklınıza gelebilecek bütün etkinliklerde doğabilecek iletişimsizliği ortadan kaldırıyoruz ve iletişimin yoksun olmadığı bir yaşama merhaba demelerini umut ediyoruz.
5. Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı
Maslow’a göre insanın kendine gerçekleştirme basamağına ulaşabilmesi için alt basamaklardaki bütün ihtiyaçları sorunsuz olarak karşılaması gerekmektedir ama insan tüm ihtiyaçları karşılanmış olsa bile kendini gerçekleştiremezse yetersiz ve engellenmiş hisseder (Maslow, 1970). Ona göre bu basamakta olan insan potansiyelinin tamamına erişmiş ve tam kapasite olarak yaşamına devam etmesi gerekmektedir fakat bu konuda farklı görüşlerinde olduğu yapılan çalışmalardan anlaşılmaktadır. İnsanın kendini hiçbir zaman tam manasıyla gerçekleştiremeyeceğini düşünen çalışmacıların yanı sıra bunun bu süreç olduğunun ve bu yüzden piramidin ucunun açık bırakılması gerektiğini savunan çalışmacılar da vardır.
Neticede duyamayan kulaklara kulak vermek, onların iletişimsizlik problemlerini ortandan kaldırmak ve potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olmak için #bizgeldik.
