Sağır ve işitme engelli bireylerin iletişim dili olarak tanımlanabilecek işaret dilleri, temelde görsel bir dildir. Sesli dillere adını verense sesin kendisi elbette. Ağızdan çıkan lafı kulağın duyduğu hallerde bir sorun yok. Fakat bizzat sesin gürültüye dönüştüğü bir ortamda iletişimde de kopukluklar başlıyor. Toplumdaki iletişim engellerinin önüne geçme hedefiyle yola çıkan DOSTEXT’in bir sorusu da şu: işaret dili bilmek neden güzeldir?
Söz Uçsa İşaret Kalır
İşitenlerden farklı olarak işitme engelliler için ışık, sık kullanılanlar listesinde. Örneğin, kapı zili ve mesaj sesi gibi alarm gerektiren durumlarda devreye girmekte. Dilin görsel yapısına uygun bu kullanım, ilk olarak sese bir alternatif gibi dursa da aksi haller var. Ses şiddetinin 120 Db üzeri olduğu ortamların verdiği rahatsızlığı bir yana bıraktığımız gürültüden bahsediyoruz. Size ait olmayan yüksek sesli ortamlarda nasıl iletişim kuracak veya önemli bir çağrıyı nasıl yanıtlayacaksınız?
İşitenler için işaret dili öğrenmenin kişisel kazanımları saymakla bitmez. Telefonun sesi yerine uyarı ışığını açıp görüşmenizi görüntülü gerçekleştirebilir veya arkadaşınızla bir barda keyifle sohbet edebilirsiniz. Sesinizi yok eden aşırı sesli ortamlarda işaret dili biliyor olmak harika bir deneyimdir! Geliştirdiği anlık çeviri yazılımıyla DOSTEXT de, dilediğiniz dilin karşılığını ararken yanı başınızda olmayı hedeflemekte.
Isı ve Işık Kaynağı Olarak İşaret Dili
Fiziksel bir yapı olarak ışık; katı, sıvı ve gaz ortamlarda bulunabilir. Ses içinse bunu söylemek güç. Ses, engellerle dolu bir alan aslında. Zira, şeffaf bir cama çarpıp düşebileceği gibi, suda kaybolabiliyor. Bu anlamda ışık, hızı kadar geçirgenliğiyle de bir adım önde. Sesin, her kulağa hitap etmeyen de bir yapısı var. Aşırı olduğu alanlarda ironik bir şekilde duymanın önüne geçen yine kendisi. Aşırı yüksek ses, başta ağrı olmak üzere, zedeleyici sonuçlara sebep olabilen, iletişimi kırpan ve kaybeden bir yapıya sahip.
Böyle ortamlarda geriye yazı kalır gibi düşünülse de yeterli midir? Kişinin uzakta olduğunu varsayalım. Gürültülü bir yerdesiniz. Örneğin, işte. Yüksek sesli ortamlarda çalışırken bir kulaklık ile işitme duyunuzu korudunuz diyelim. Peki seslenmeniz gereken bir aciliyette ne yapacaksınız? Bir fenerle iletişim kurarsınız öyle mi? Evet bu doğru; alarm verir, dikkat çeker ve işaret dilinde anlatmaya başlarsınız. Ses, ışık ve yazıyla aktarılabilen çok kullanışlı Mors kodlarını çözmekle uğraşmaktansa işaret dili kullanmaya ne dersiniz? İyi ki öğrenmişiz olabilir mi örneğin?
DOSTEXT Frekansları Tutturuyor
Sesli ve yazılı verileri istenilen işaret diline anlık olarak çevirecek olan DOSTEXT uygulaması, bir işaret dili öğrenmek istendiğinde de orada olacak. Gerçeğe en yakın çeviri imkanlarını zorlayan uygulama ile, bir metni işaret diline çevirirken hem toplumsal diyalogda eşitlik hem de yeni bir dil öğrenmenin kapıları sonuna kadar açık! İnsan kulağının işitebildiği söylenen ses aralığının[1] dışına böylece çıkarken de kültür ve fizikteki olası tüm sınırlar ortadan kolayca kalkmış oluyor! Denemeye değmez mi?…
[1] İnsan için duyma frenkansı, 20-20.000 Hertz (Hz) aralığındadır.
